PSE-EE PSOE Socialistas Vascos

Egilearen hitzetan, liburu hau aurreko liburuaren bigarren zatitzat har daiteke. Liburu honek bezala, Retazos II zuen izena hark, eta Lasarten XX. mendera arte zer-nolako bizimodua zegoen azaltzen dute.

“Liburua osatzeko, kulturetxeko artxibategietan dagoen dokumentazioa hartu dut oinarri. 3 karpetatan bilduta dago. Bere garaian, Antxon Agirre Sorondo historialariak eta Lasarte-Oriako lagun minak antolatu zuen dokumentua, bai eta izena izenburua eman ere. Gure herriari buruzko hainbat lanen egilea izan zen, eta nire ustez, bera eta Ramon Lopez Gonzalez maitea izan dira gure txokoaren bizitzari eta mirariei buruzko artxiboak gehien arakatu dituzten pertsonak.” esan zuen Navarrok.

Kasu zehatz honetan, liburuan oinarritzat hartu diren aipatutako 3 karpetak edo liburukiak 193 dokumentuz osatuta daude guztira, eta horietatik 122k Retazos IV liburuan lan hori erakusgai jartzen dute. Gainerako dokumentuak Retazos II liburuan aurkeztu ziren.

XVIII. eta XIX. mendeei dagokien zatia bi ataletan banatu da: Bata, Lasarte-Hernani eremuari dagokiona, eta bestea, Lasarte-Urnieta zatiari dagokiona. Atal horietan, Lasarteko bizitzarekin zerikusia duten gertaerak aurkeztuko dira, eta besteak beste, San Pedro parrokiako obrak, komentuarekin zerikusia duten gertaerak, hainbat errentamendu, hainbat obra, emakumeen kartzela, Napoleonen fideltasun-zina eta Lasarteren segregazioa.

Navarrori bereziki deigarria egin zitzaion 1736an Hernaniko eta Urnietako udalen artean sinatutako akordioa, Lasarteko udal-barruti bateko edo besteko gaizkileak jazarri ahal izateko. Antza denez, udal-barrutietako batean delitu egiten bazuten, bestean ezkutatzen ziren, atxilotua izateko aukerak alde batera uzteko.

“Agiri hori aurkitu nuenean, batez ere, Retazos II liburuan hainbat lerro eskaini nizkion pertsona bat etorri zitzaidan gogora: Miguel Carlos de Oquendo. Komentuaren sortzaileen semea zen, eta oso xelebrea izan behar omen zuen. Herriko jauntxo gisa zituen abantailez baliatzen zen. Behin, Hernaniko alkatea atzetik zuela, bere jabetzetan ezkutatu zen, bere dorrean, Urnietako eremuan, han ezin baitzuten atxilotu. Akordio hori baino 50 urte lehenago gertatu zen hori buztia, eta, beraz, nire ustez, garai hartan Hernaniko eta Urnietako udalak oso gogaituta egongo ziren justiziatik ihes egiten zuen inguruko delinkuentzia zela eta.”

“Gure herriaren bizitza osatzen joan diren gertaera soilak, batzuetan haiek irakurtzea monotonoa eta erakargarritasun gutxikoa izan daiteke.” Ez da bete-betean harrapatzen zaituen eleberri bat, eskutik uztea kostatzen dena, baina hori da dokumentuak oso-osorik aurkezteak arrisku hori du. XVI. eta XVII. mendeetako dokumentuen kasuan, batzuetan orbanak edo oso kaligrafia irregularra dute, eta horrek batzuetan interpretazioa zailtzen du.”

Azken batean, “ kontua da hautsa kentzea eta gure iraganari, haren arazoei eta bizitzeko moduei, kezkei eta nahiei buruzko idatziak ezagutaraztea” esaten zuen Navarro. Bada, horrek guztiak gure adinekoekin, gure arbasoekin, sentimentalki lotzen gaitu. Odol-loturen eta herri bateko, Lasarteko, gaur egun Lasarte-Oriako, kide izatearen bidez gaude lotuta haiekin. Gure historia denon artean osatzen dugu eguneroko ekintza sinpleekin. Iraganari jaramonik ez egitea, bizkarra ematea eta aurretik gertatutakoari garrantzirik ez ematea, gure aurretik zer gertatu den ez jakitea, Zizeronen hitzetan, haurrak izatea bezalakoa da.

Jose Luis Navarrok gure historiaren eta gure herriaren bizitzaren tarte horiek ikertzeko eta horiei buruzko informazioa biltzeko egindako lana eta dedikazioa nabarmendu nahi izan zituen Agustin Valdiviak.

“Gure herriaren historia idazteko lan hori funtsezkoa da, etorkizuneko belaunaldiei utziko diegun ondarea baita. Horregatik, Udalak ekimen horiek babesten ditu, lan horiek paperera eta PDFra  ere eramanez, modernizatu egin behar da eta.” esan zuen Valdiviak.

Aurkezpenaren amaieran, egileak liburua sinatu zuen, eta doan eman zitzaien bertaratutakoei.

Liburuaren ale bat nahi duen orok udaletxetik, 1. solairua, alkatetzatik pasa daiteke.